Osijek - urbanistički plan
Urbanistički plan Osijeka iz 1965. godine, koji je izradio Radovan Miščević zajedno sa svojim kolegama, jedan je od najznačajnijih planova u istoriji urbanog razvoja Osijeka.
Ovaj plan je bio odgovor na potrebe posleratnog urbanog razvoja grada, u kontekstu industrijalizacije i rasta stanovništva.
Glavne karakteristike urbanističkog plana Osijeka iz 1965. godine: Plan je imao za cilj da integriše urbano jezgro Osijeka sa njegovim perifernim delovima, obezbeđujući uravnotežen razvoj. Poseban akcenat je stavljen na stvaranje funkcionalnog grada koji zadovoljava savremene potrebe industrije, stanovanja i javnih objekata.
Planiran je razvoj novih stambenih naselja, posebno na području tadašnjih prigradskih naselja. Tipični za ovaj period bili su višestambeni blokovi, što je bilo u skladu sa tadašnjim modernističkim trendovima u urbanističkom planiranju.
U planu je posebno naglašen značaj izgradnje saobraćajne infrastrukture koja bi omogućila bolju povezanost unutar grada i okolnih područja. Saobraćajni sistem je projektovan tako da razdvaja različite vrste saobraćaja (pešaci, automobili, javni prevoz), čime bi se povećala bezbednost i efikasnost.
Zelene površine su integrisane kao ključni deo urbane kompozicije, što je bio karakterističan pristup modernističkog planiranja. Naglašena je potreba očuvanja postojećih parkova i stvaranja novih javnih prostora za rekreaciju.
Plan je podrazumevao razvoj industrijskih zona na način koji ne bi narušio kvalitet života u stambenim naseljima. Industrijski razvoj se nalazio uz puteve i železničke pruge, što je obezbeđivalo logističku povezanost.
Predviđena je izgradnja škola, bolnica, domova kulture i drugih javnih objekata, uz propisno uređenje ovih objekata kako bi bili lako dostupni svim građanima.
Radovan Miščević je bio poznat po svojim modernističkim pristupima urbanizmu, a plan za Osijek odražavao je aktuelne trendove urbanog planiranja u Jugoslaviji. Akcenat na funkcionalnosti, integraciji i očuvanju zelenih površina uklapa se u širu viziju urbanog razvoja tog perioda.
Iako je plan iz 1965. godine bio ambiciozan, njegov uticaj na današnji izgled Osijeka je značajan. Mnogi elementi tog plana integrisani su u kasniji razvoj grada, posebno u organizaciji stambenih zona i saobraćajne mreže.
Prilikom kreiranja i realizacije projekta, Miščević se kasnije opredelila između funkcionalističkog modela grada na reci i reke u gradu. „Odlučio sam se“, istakao je u jednom razgovoru, „za očuvanje prirodnih vrednosti i njihovo uključivanje u centar grada, za humanističko-sociološki i ekološki pristup oblikovanju celovite urbane i prirodne sredine“. Takav model podrazumeva uključivanje istaknutih istorijskih i kulturnih vrednosti, velikog parkovskog prostora, šetališta na levoj i desnoj obali, potpuno isključenje automobilskog saobraćaja, obala povezanih pešačkim mostom koji je već postao neodvojivi deo urbanog identitet grada“.
Jedan primerak je u ponudi
